Szkoła moralności rozumowej
Irena Krzywicka, Agata Zawiszewska
Witamy, Zaloguj się
Szkoła moralności rozumowej. Wybór międzywojennej publicystyki społecznej i literackiej.
Autorka: Irena Krzywicka
Wstęp i opracowanie: Agata Zawiszewska
Wydawnictwo Feminoteki, 2013
Tytuł antologii międzywojennych tekstów Ireny Krzywickiej wskazuje z jednej strony na wypowiedź stanowiącą punkt ciężkości niniejszego wyboru – recenzję z książki Bertranda Russella, z drugiej zaś – na koncepcję „moralności rozumowej”. Na koncepcję tę składa się projekt „życia świadomego” oraz język jego wykładu, czyli „artystyczna proza intelektualna”. Na niniejszą publikację składają się wybrane felietony,reportaże sądowe, szkice literackie i recenzje literackie i teatralne publikowane na łamach różnych pism w latach 1924-1939 poświęcone aktualnym zjawiskom społecznym. Język tych różnorodnych wypowiedzi prasowych Krzywickiej jest nasycony ideologią lewicową, co przejawia się w obecności leksyki i frazeologii reformatorskiej i rewolucyjnej, ukształtowanej w obrębie publicystki okresu oświecenia i na przełomie wieku XIX i XX. Korzystała więc Krzywicka z metaforyki wojskowej, prawniczej, medycznej, przyrodniczej, by zagrzewać do „walki” z każdym rodzajem „przesądu”, przeciwstawiała „pasję reformatorską” – zgodzie na status quo, „porządek” – „chaosowi”, „organizację” – „rozprzężeniu”, widzenie „niesprawiedliwości” – ślepocie na „krzywdę”, wrażliwość – nieczułości itd.
Prostota i otwartość w mówieniu o sprawach seksualnych razi do dziś dnia nie tylko
kobiety, ale i wielu mężczyzn. Nawet ludzie najbardziej wyzwoleni nie mogą się uwolnić od
przesądu, że sprawy płci są brzydkie, wstydliwe, często haniebne. […] Proste przesunięcie
spraw seksualnych z cienia do światła zmienia oblicze świata i otwiera nowe możliwości
ludzkiemu szczęściu. Mówić, mówić, trzeba mówić o tej dziedzinie przemilczanej przez
stulecia, trzeba wietrzyć wszystkie zakamarki utrzymywane w moralnej stęchliźnie, nie bać
się „bezwstydu”, drwić sobie ze zgorszenia, odrzucić wreszcie stos śmiecia i przesądów,
jakimi przywalono tę najpiękniejszą dziedzinę ludzkiego życia.
Irena Krzywicka: Szkoła moralności rozumowej, „Wiadomości Literackie” 1931, nr 31
Irena Krzywicka (ur. 1899 w Jenisiejsku – zm. 1894 w Bures-sur-Yvette ) – polska
pisarka, publicystka i tłumaczka; feministka znana w międzywojennym środowisku
warszawskiej postępowej inteligencji skupionej wokół tygodnika „Wiadomości Literackie”
oraz dodatku „Życie Świadome”; synowa socjologa Ludwika Krzywickiego, żona prawnika
Jerzego Krzywickiego, przyjaciółka Tadeusza Żeleńskiego-Boya. Głównym tematem jej
twórczości literackiej oraz publicystki społecznej i kulturalnej jest zmiana obyczajowości
polskiej w 1. połowie XX w., którą fascynująco opisała również we wspomnieniach Wyznania
gorszycielki (1992).
Dochód ze sprzedaży jest przeznaczony wyłącznie na cele statutowe fundacji Feminoteka.
Brak komentarzy klienta.
Tylko zarejestrowani użytkownicy mogą dodawać komentarze. Proszę sie zalogować.